Pleśniak to pyszne, kruche ciasto z charakterystyczną nutą czarnej porzeczki, które zachwyca wyjątkową kombinacją smaków i tekstur. To tradycyjny deser, który łączy w sobie chrupiące kruche ciasto, aromatyczny dżem porzeczkowy i delikatną piankę bezową, tworząc harmonijną kompozycję.
Przygotowanie pleśniaka jest prostsze niż mogłoby się wydawać, a efekt końcowy z pewnością zaskoczy Twoich gości. Możesz użyć zarówno świeżej czarnej porzeczki, jak i dżemu porzeczkowego, a w sezonie zimowym świetnie sprawdzą się mrożone owoce. Poniżej znajdziesz szczegółowy przepis na ten wyjątkowy deser.
Parametr | Wartość |
---|---|
Czas przygotowania | 30 minut |
Czas pieczenia | 40-50 minut |
Ilość porcji | 8 |
Kaloryczność (na porcję) | 320 kcal |
Białko (na porcję) | 5g |
Tłuszcze (na porcję) | 15g |
Węglowodany (na porcję) | 45g |
Poziom trudności | średni |
Składniki
Na kruche ciasto:
- 250 g mąki pszennej
- 150 g schłodzonego masła
- 50 g cukru pudru
- 2 żółtka
- 1 łyżeczka proszku do pieczenia
- szczypta soli
Na nadzienie:
- 300 g czarnej porzeczki (świeżej lub mrożonej) lub 200 g dżemu porzeczkowego
- 1 łyżka mąki ziemniaczanej (jeśli używamy świeżych owoców)
- 1 łyżka cukru (opcjonalnie, do smaku)
Na piankę bezową:
- 3 białka
- 100 g cukru
- szczypta soli
Przygotowanie pleśniaka
- Przygotowanie kruchego ciasta: Mąkę wymieszaj z proszkiem do pieczenia i solą. Dodaj pokrojone w kostkę, schłodzone masło i rozetrzyj palcami z mąką, aż powstanie kruszonka. Dodaj żółtka i cukier puder, szybko zagnieć gładkie ciasto. Zawiń w folię i wstaw do lodówki na 30 minut.
- Formowanie spodu: Rozwałkuj schłodzone ciasto na placek grubości około 5 mm i przełóż do formy (średnica 24 cm) wyłożonej papierem do pieczenia. Nakłuj widelcem i wstaw do lodówki na 15 minut.
- Przygotowanie nadzienia: Jeśli używasz świeżych porzeczek, wymieszaj je z cukrem i mąką ziemniaczaną. Dżem tylko delikatnie podgrzej, aby był łatwiejszy do rozsmarowania.
- Pieczenie spodu: Nagrzej piekarnik do 180°C. Spód ciasta piecz przez 15 minut, następnie wyjmij i ostudź.
- Przygotowanie pianki: Białka ubij z szczyptą soli na sztywno, stopniowo dodając cukier, aż piana będzie lśniąca i stabilna.
- Składanie ciasta: Na upieczony spód nałóż warstwę dżemu lub przygotowanych porzeczek. Na wierzch delikatnie wyłóż pianę bezową, tworząc falbanki.
- Pieczenie: Wstaw ciasto do piekarnika nagrzanego do 180°C i piecz około 25-30 minut, aż piana się zrumieni.
- Studzenie: Po upieczeniu pozostaw pleśniaka w lekko uchylonym piekarniku na około 15 minut, aby stopniowo ostygł.
Czy wiesz, że…
Nazwa „pleśniak” pochodzi od charakterystycznej, „pleśniowej” tekstury pianki bezowej, która pokrywa ciasto. To tradycyjny polski deser, który szczególnie popularny był w okresie PRL-u, gdy dostęp do egzotycznych owoców był ograniczony, a czarna porzeczka stanowiła lokalną alternatywę.
Jak podawać pleśniaka?
Klasyczny sposób podania: Pleśniak najlepiej smakuje lekko ostudzony, pokrojony w kwadratowe kawałki. Można go serwować z filiżanką herbaty lub kawy, które doskonale równoważą słodycz deseru.
Elegancka wersja na przyjęcie: Do dekoracji użyj świeżych liści mięty i kilku świeżych porzeczek. Możesz też lekko posypać ciasto cukrem pudrem przez sitko, co podkreśli jego urodę.
Letnia wersja: W upalne dni podawaj pleśniaka z gałką lodów waniliowych lub śmietankowych – kontrast temperatur i smaków będzie wyjątkowo przyjemny.
Przechowywanie i odgrzewanie: Pleśniak najlepiej smakuje w dniu przygotowania, ale można go przechowywać w lodówce do 3 dni. Nie zaleca się odgrzewania, gdyż może to wpłynąć na teksturę pianki bezowej.
Praktyczne wskazówki
- Schłodzone składniki: Pamiętaj, że zarówno masło do ciasta, jak i białka do pianki powinny być bardzo schłodzone – to klucz do sukcesu.
- Kontrola pieczenia: Pod koniec pieczenia obserwuj kolor pianki – powinna być złocista, ale nie spalona. Jeśli zbyt szybko się rumieni, przykryj folią aluminiową.
- Równomierna warstwa: Nadzienie z porzeczek lub dżemu rozsmaruj równomiernie, pozostawiając około 1 cm brzegu bez nadzienia.
- Studzenie w piekarniku: Nie pomijaj etapu studzenia w uchylonym piekarniku – to zapobiega opadaniu pianki.
- Ostry nóż: Do krojenia użyj ostrego noża zmoczonego w gorącej wodzie – dzięki temu ciasto nie będzie się kruszyć.
- Alternatywa dla porzeczki: Jeśli nie masz porzeczek, możesz użyć innych kwaśnych owoców jak agrest czy maliny, ale to zmieni charakterystyczny smak pleśniaka.
Alternatywne składniki
- Mąka pszenna: Można zastąpić częściowo mąką pełnoziarnistą (max 30%) dla zdrowszej wersji, ale ciasto będzie bardziej kruche.
- Czarna porzeczka: W sezonie można użyć świeżych owoców, poza sezonem – mrożonych lub dżemu.
- Masło: W wersji wegańskiej można użyć margaryny roślinnej, ale może to wpłynąć na smak ciasta.
- Cukier: Do pianki można dodać odrobinę wanilii lub skórki cytrynowej dla aromatu.
Pleśniak to deser, który z pewnością zachwyci zarówno miłośników tradycyjnych smaków, jak i tych poszukujących niebanalnych połączeń. Jego przygotowanie to świetna okazja do kulinarnych eksperymentów, a efekt końcowy wynagrodzi cały wysiłek. Smacznego!
Super przepis! Zawsze chciałem spróbować zrobić pleśniaka, teraz wiem, jak to zrobić. Dzięki!
Świetny przepis, na pewno spróbuję zrobić pleśniaka w ten weekend. Uwielbiam takie ciasta!